Pompy ciepła są obecnie najchętniej wybieraną formą ogrzewania polskich domów. Ich rosnąca popularność to zasługa większej świadomości Polaków na temat ochrony środowiska, komfortowe użytkowanie, wysokie ceny paliw oraz liczne dofinansowania do pomp ciepła. Kolejną, niekwestionowaną zaletą pompy ciepła jest niski koszt eksploatacji, a w połączeniu z instalacją fotowoltaiczną – ograniczony do minimum.
Pompa ciepła to urządzenie pobierające energię cieplną z otoczenia (powietrza, wody lub gruntu), która przy pomocy prądu, przekształcana jest w energię wykorzystywaną następnie do ogrzewania budynku, wody, ale również do chłodzenia pomieszczeń w lecie. Pompa ciepła jest elementem systemu, który składa się z trzech następujących części:
źródła dolnego – czyli powietrza, gruntu lub wody;
samej pompy – która czerpie ciepło z otoczenia i zmienia ją na użyteczną postać;
źródła górnego – czyli instalacji grzewczej w budynku, np. tzw. podłogówka, coraz rzadziej – tradycyjne grzejniki
Coraz więcej osób szukając ekologicznego i taniego w eksploatacji ogrzewania decyduje się na zastosowanie pompy ciepła, która nie tylko zapewni niskie koszty ogrzewania, ale również będzie bezawaryjnie pracować przez kilkadziesiąt lat.
Najbardziej znany jest program Czyste Powietrze, w przypadku którego złożono do tej pory ponad 300 tysięcy wniosków, a łączna suma wypłaconego dofinansowania wyniosła ok. 2.083.295.925 zł (środki przekazane na ten cel to prawie 103 mld zł przez następne dziewięć lat). Program Czyste Powietrze skierowany jest do osób, które chciałyby zmodernizować swoje gospodarstwo domowe, np. wymieniając tzw. kopciucha na pompę ciepła. Maksymalna kwota dofinansowania do pompy ciepła wynosi 32 tys. zł, a z dodatkową instalacją PV – 37 tys. zł. Ze statystyk Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który jest odpowiedzialny za “Czyste Powietrze” wynika, że prawie 14% wniosków to wnioski o dofinansowanie powietrznej pompy ciepła, a prawie 4% wniosków dotyczy gruntowych pomp ciepła.
Należy pamiętać, że z programu Czyste Powietrze mogą skorzystać tylko istniejące domy, czyli niestety nowe domy, w budowie nie mogą wnioskować o dofinansowanie z tytułu Czystego Powietrza. Jednak NFOŚiGW wyszedł naprzeciw budującym i ogłosił program Moje Ciepło.
29 kwietnia 2022 roku wystartował nabór wniosków w ramach programu Moje Ciepło. Umożliwia on uzyskanie dofinansowania do zakupu i montażu pompy ciepła właścicielom nowych domów.
Osoby fizyczne – właściciele nowych, jednorodzinnych budynków mieszkalnych o podwyższonym standardzie energetycznym.
Zgodnie z regulaminem programu za nowy dom uważany jest budynek, w przypadku którego w dniu ubiegania się o dofinansowanie nie złożono zawiadomienia o zakończeniu budowy albo nie złożono wniosku o wydanie pozwolenia na użytkowanie.
Na dofinansowanie do zakupu i montażu pompy ciepła mogą ubiegać się również właściciele nowych jednorodzinnych budynków mieszkalnych, w przypadku których złożono już zawiadomienie o zakończeniu budowy lub wniosek o pozwolenie na użytkowanie, lecz nie nastąpiło to wcześniej niż 1 stycznia 2021 r.
Dofinansowanie Moje Ciepło obejmuje zarówno gruntowe, powietrzne jak i wodne pompy ciepła, które wykorzystujemy do ogrzewania domu lub do ogrzewania domu oraz przygotowywanie ciepłej wody użytkowej. Niestety z programu nie mogą skorzystać osoby, które chciałyby używać pompy ciepła jedynie do przygotowywania ciepłej wody.
Oczywiście, aby uzyskać dofinansowanie, wybrana pompa musi spełnić kilka warunków.
W przypadku powietrznych pomp ciepła typu powietrze/woda oraz gruntowych pomp ciepła typu grunt/woda lub woda/woda minimalna klasa efektywności energetycznej musi wynosić A++ dla temperatury zasilania 55°C oraz pompy ciepła typu powietrze/powietrze w systemie centralnym dla całego budynku muszą posiadać klasę minimum A+ dla klimatu umiarkowanego. Klasę produktu należy przedstawić za pomocą karty produktu i etykiety energetycznej, które stanowią załączniki do programu.
Ile można zyskać? Od 30 do 45% kosztów kwalifikowanych w formie bezzwrotnej dotacji (czyli najpierw musimy wydać swoje pieniądze, których część zostanie nam zwrócona). W odróżnieniu od programu Czyste Powietrze, wysokość dotacji nie będzie uzależniona od dochodów inwestora. Na zakup i montaż pompy ciepła można otrzymać od 7 do 21 tys. zł. Poziom dotacji będzie wyższy w przypadku osób fizycznych posiadających kartę dużej rodziny. Na najwyższe wsparcie będą mogli liczyć osoby składające wniosek o dofinansowanie do gruntowej pompy ciepła (która jest najrzadziej wybieraną). Budżet programu to 600 mln zł. Nabór wniosków wystartował 29 kwietnia 2022 r. i przeprowadzany jest w formie elektronicznej, nie zależy wysyłać papierowych wniosków do NFOŚiGW. Nabór odbywa się w trybie ciągłym do 31 grudnia 2022 lub do wyczerpania środków.
Warunkiem otrzymania dotacji na pompę ciepła z programu Moje Ciepło jest podwyższony standard energetyczny budynku. Oznacza to, że wartość wskaźnika rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną (EP) na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej może wynosić maksymalnie:
63 kWh/m2 w ciągu roku dla wniosków składanych w 2022 r.
55 kWh/m2 rocznie dla wniosków składanych w kolejnych latach funkcjonowania programu.